Tại cửa khẩu Hữu Nghị Quan, Quảng Tây, Trung Quốc, quy trình thông quan đã thay đổi căn bản. Nếu như trước đây một chuyến xe phải mất 3-5 ngày để hoàn tất thủ tục thì nay chỉ mất khoảng 15 giây.
Trong những năm gần đây, hợp tác giữa Việt Nam và Trung Quốc trong việc xây dựng “cửa khẩu thông minh” đã trở thành điểm nhấn quan trọng, góp phần tháo gỡ những nút thắt trong lưu thông hàng hóa, đặc biệt là nông sản.
Đây không chỉ là bước đi thiết thực nhằm thúc đẩy thương mại song phương mà còn thể hiện quyết tâm của hai nước trong việc hiện đại hóa quản lý biên giới, phù hợp với xu thế phát triển toàn diện và sâu rộng.
Thực tiễn thời gian qua cho thấy, tại cửa khẩu Hữu Nghị Quan, Quảng Tây (Trung Quốc), quy trình thông quan đã thay đổi căn bản. Nếu như trước đây một chuyến xe phải mất 3-5 ngày để hoàn tất thủ tục thì nay chỉ mất khoảng 15 giây. Hệ thống quét mã, nhận diện khuôn mặt, lấy dấu vân tay được triển khai đồng bộ, cho phép tài xế nhanh chóng hoàn tất khâu nhập cảnh.
Đặc biệt, các loại trái cây có thời gian bảo quản ngắn như sầu riêng, mặt hàng đang rất được ưa chuộng tại Trung Quốc, đã có thể vận chuyển xuyên biên giới mà không lo hư hỏng do chậm trễ.
Từ năm 2023, Hải quan Hữu Nghị Quan đã đưa vào vận hành hệ thống kiểm dịch thông minh, giúp Việt Nam và Trung Quốc số hóa toàn bộ quy trình phối hợp. Thời gian chờ đợi mỗi chuyến xe giảm bình quân 3,5 giờ, đồng thời hạn chế tối đa việc bốc dỡ trung chuyển.
Chỉ trong năm 2024, lượng xe thông quan qua các cửa khẩu biên giới Việt-Trung đạt mức kỷ lục 3.300 xe/ngày, gấp đôi so với năm 2019.
Một điểm nhấn khác là việc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến. Theo đó, xe tải không người lái, cần cẩu thông minh, công nghệ 5G và hệ thống định vị Bắc Đẩu được triển khai, giúp quá trình vận hành tại cửa khẩu cơ bản tự động hóa, tiến tới vận hành 24/24 giờ.
Đây là mô hình cửa khẩu thông minh xuyên biên giới đầu tiên của Trung Quốc, mang lại hiệu quả thực tế và đang tiếp tục được mở rộng.
Việc hai nước cùng thúc đẩy hợp tác trong cải cách, nâng cao năng lực quản lý cửa khẩu không chỉ rút ngắn thời gian thông quan mà còn tạo nền tảng thúc đẩy hợp tác thương mại song phương ổn định, bền vững.
Trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại Trung Quốc, ông Chu Hậu Đông (Zhu Houdong), Phó Chỉ huy trưởng Dự án xây dựng Cảng thông minh Hành lang vận tải hàng hóa Hữu nghị Trung-Việt cho biết, mục đích xây dựng cửa khẩu thông minh là thực hiện mục tiêu thông quan hàng hóa nhanh chóng, đảm bảo hàng hóa vận chuyển từ Nam Ninh đến Hà Nội và chiều ngược lại được thực hiện trong vòng 24 giờ, nhằm đảm bảo tối đa sự ổn định của chuỗi cung ứng và chuỗi sản xuất hàng hóa giữa hai nước.
Thời gian tới, dựa trên cơ sở hạ tầng hiện có, chúng tôi dự kiến sẽ nâng đôi năng suất thông quan như hiện nay.
Cửa khẩu thông minh sẽ góp phần tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành kho vận (logistics) và thương mại quốc tế.
Việc hai nước đồng hành trong hiện đại hóa cửa khẩu biên giới cho thấy tầm nhìn chiến lược chung, không chỉ thúc đẩy thương mại, mà còn củng cố niềm tin chính trị, tạo dựng môi trường ổn định và hòa bình ở khu vực biên giới, góp phần đưa quan hệ hữu nghị truyền thống Việt-Trung phát triển ngày càng sâu rộng, thực chất và hiệu quả.
Song song với đó, lợi thế về vị trí địa lý của các khu công nghiệp cũng mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất nhập khẩu. Cụ thể,hai dự án mới của Khu công nghiệp Gilimex ở Bắc Ninh là Khu công nghiệp Nghĩa Hưng chỉ cách cửa khẩu Hữu Nghị 105km và Khu công nghiệp Thuận Thành III – Phân khu C cách 155km. Với khoảng cách thuận lợi này, doanh nghiệp có thể tận dụng tối đa hạ tầng cửa khẩu thông minh, rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa, đặc biệt là các mặt hàng nông sản và sản phẩm cần giao nhanh. Đây chính là lợi thế cạnh tranh nổi bật, giúp kết nối trực tiếp chuỗi cung ứng Việt – Trung một cách hiệu quả và bền vững.
